Merkez Bankasının Faiz İndiriminin Vatandaşlara ve Piyasaya Yansıması Nasıl Olacak

Merkez Bankası 21 Ekim 2021 perşembe günü yaptığı açıklama ile faizleri 200 baz puan indirdiğini duyurdu. Bir önceki ay 100 baz puanlık indirim yapmış ve sonrasında döviz piyasasında büyük bir dalgalanmaya ve yukarı yönlü değişime neden olmuştu. Ne yazık ki bu indirim vatandaşa konut, ihtiyaç ve araç kredisi araçları üzerinden indirim olarak yansımamış yada çok sınırlı bir düzeyde yansımıştı. Doğal olarak bu değişim ülkenin dış borç yükünü TL cinsinden artırmış ve iç piyasaya da zam olarak yansımıştı. Bu gelişmeler sonrasında Ekim ayında Merkez Bankası’nın faiz indirimi yapması başta çok sayıda ekonomist ve vatandaş tarafından beklenmiyordu. Peki Merkez Bankası neden faiz indirimine gitti ve faiz indiriminin vatandaş ile piyasaya etkisi ne yönde olacak?

Merkez Bankası‘nın faiz indirimine gitmesinin arkasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iradesinin olduğu herkesçe düşünülüyor ve birçok kişi tarafından da dile getiriliyor. Bu durum da ne yazık ki özellikle yabancı yatırımcı açısından büyük bir soru işareti anlamına geliyor. Bağımsız bir Merkez Bankası’nın olmaması durumu piyasa enstrümanlarının olması gerektiği biçimiyle kullanılamaması anlamına geliyor ki ana akım iktisat ve yatırımcı bu durumu büyük bir hata olarak görüyor. Doğal sonucu olarak da yatırım güvensiz ortamdan uzaklaşıyor. Peki vatandaşa yansıması nasıl olacak?

Faizi sebep enflasyonu sonuç olarak görmenin getirisi olarak yapılan indirim bankadan son dönemde kredi kullanmak zorunda olan kişilere de indirim olarak ne yazık ki yansımadı. Bununla birlikte döviz fiyatlarının yukarı yöndeki değişimi ve son olarak 9,60TL düzeyini aşmasıyla birlikte piyasada bulunan A’dan Z’ye tüm ürünlerin zamlanmasına neden oluyor. Çünkü ülkemizde üreticinin temel gereksinimlerini oluşturan başta yakıt, gübre vb. dövizin artışına bağlı olarak zamlanıyor. Doğal olarak bu durum üretim maliyetlerine direk etki ediyor. Tabi bir de şunu unutmamak lazım üretici de yaşantısını buradan elde ettiği gelirle sürdürüyor. Üretim maliyetlerinin artması daha pahalıya üretilmesi anlamına gelmekle birlikte onlar da yaşantılarını sürdürebilmek için kar elde etmek zorundalar ve bu durumda onları bütünüyle kıskaç altına alıyor.

Ülkemizin yarınları ve vatandaşın ekonomik ve alım gücünü kazanabilmesi ise ancak şöyle olabilir. Bugün zamlanan ürünlerin fiyatlarının düşmesi tamamen hayal. Ülkemiz için iyi senaryo ise artan fiyatların durması ve vatandaşın gelirinin artarak bu fiyatlardaki ürünleri alabilecek yeterliğe sahip olmasından geçiyor. Umarız ki bu durum bir an önce gerçekleşir ve toplum hak ettiği rahat ve müreffeh bir yaşamı sürdürebilri.