Nurettin Canikli’den, ‘128 milyar dolar’ iddialarına yanıt, Memur sitemizde sizleri bilgi sahibi olmanızı adına Nurettin Canikli’den, ‘128 milyar dolar’ iddialarına yanıt başlığı atarak konu ile ilgili bilgileri siz değerli okurlarımıza aktarıyoruz. Nurettin Canikli’den, ‘128 milyar dolar’ iddialarına yanıt isimli yazımızın ayrıntı kısmı..
Nurettin Canikli’den, ‘128 milyar dolar’ iddialarına yanıt
Canikli, konuya ilişkin yaptığı yazılı bilgilendirmede, şunları kaydetti:
“128 milyar dolar nereye gitti? Bu soruyu yanıtlamadan önce ekonominin iki temel kuralını hatırlatalım. Doların fiyatı piyasada arz ve talep şartlarına göre belirlenir. Piyasaya gelen doların miktarı, talep edilen dolardan fazla olursa doların fiyatı düşer, talep edilen doların miktarı piyasaya gelen dolardan fazla olursa doların fiyatı yükselir. İkinci kural, konvertibl olarak ilan edilen bir paranın karşılığında talep edilen dövizi Merkez Bankası piyasa fiyatından satmak zorundadır. Türk Lirası da konvertibl bir paradır. TL’nin konvertibl olduğu 1990’da ilan edilmiştir.”
Ekonomi eğitimi veren okulların birinci sınıflarında öğretilen temel kaideleri üzülerek hatırlatmak mecburiyetinde kaldığını dile getiren Canikli, ekonomi biliminin bu temel kaideleri görmezden gelinerek, “128 milyarı kime sattınız? Düşük fiyattan mı sattınız?” gibi sansasyonel ve suçlayıcı ifadelerle ekonomide kaotik bir ortamın oluşturulmaya çalışıldığını dile getirdi. Canikli, açıklamasına şöyle sürdü:
“Esas sorumuza dönelim. ‘128 milyar dolar nereye gitti? Dolar ucuz fiyattan mı satıldı? Birilerine peşkeş mi çekildi?’. Detaylandıralım, Merkez Bankasının doğrudan yahut dolaylı olarak ticari bankalar üzerinden piyasaya verdiği dolarlar piyasada bir araya gelen fiyattan satılır.
Merkez Bankası, doların fiyatını belirlemez. Fiyat piyasada meydana gelir. Merkez Bankası piyasada bir araya gelen fiyattan dolar satar. Bu nedenle, Merkez Bankasının doları ucuza yahut pahalıya sattığına ilişkin değerlendirmeler en hafif ifade ile cehalet ürünüdür. 128 milyar doların nereye gittiğini olabildiğince basite indirgeyerek anlatmaya çalışalım. 2019 ve 2020’de dolar kimlere satılmış? Cari açığın finansmanı için Merkez Bankası 30 milyar dolar döviz satmış. (2019’da cari denge + 6,8 milyar dolar, 2020’de cari açık -36,8 milyar dolardır.) Yani 30 milyar doları ithalatçılar satın almış. 2019 ve 2020’de toplam 36 milyar dolarlık altın ithalatı gerçekleştirildi. 75 milyar doları Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel bireyler aracılığıyla satın alınmış. Yani 75 milyar dolarlık Türk Lirası cinsinden hesaplarını dolara çevirmişler. Bu 75 milyar dolar, Türkiye’deki bankalarda hesaplarda durmaktadır.”
Özel sektörün, dış borcunu ödemek için 43 milyar dolar satın alındığını vurgulayan Canikli, özel sektörün 2018 sonundaki toplam dış borcunun 298 milyar dolar iken, 2020 sonunda 255 milyar dolara düştüğünü anımsattı.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Canikli, 2019 ve 2020’de 12 milyar dolar portföy yatırımcısının çıkışının olduğunu hatırlatarak, şu bilgileri verdi:
“Yani yabancı yatırımcı öncedenki senelerda Türkiye’ye getirip Türk Lirasına çevirerek portföy yatırımında kullandığı dövizinin 12 milyar dolarlık kısmını dövize çevirip geldiği ülkeye geri götürmüştür. Yani 12 milyar dolarlık döviz satın almıştır. Bu dört kalemi topladığımızda 160 milyar dolara ulaşılmaktadır. Bu rakam 128 milyar doların bir hayli üzerindedir. Bu durum, Merkez Bankasının 2019 ve 2020’de 160 milyar dolar satış yaptığı manasına gelmiyor. Çünkü ödemelerin tahakkukunda dönemsel kaymalar ortaya çıkabiliyor. Bu tablo bize 128 milyar doların tamamının yukarıda gösterilen ödemelerin finansmanında kullanıldığını göstermektedir.”
– “128 milyar dolar burada, sizin aklınız nerede?”
128 milyar doların 36 milyar doları ile altın ithal edildiğini aktaran Canikli, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Bu altınlar, Cumhuriyet altını, bilezik ve benzeri yatırım aracı olarak Türk halkının evindedir. 75 milyar dolar, Türkiye’deki bankalarda gerçek ve tüzel bireylerin hesaplarında durmaktadır. Özel sektör, 43 milyar dolarlık yurtdışına olan döviz borcunu ödemiş. Yabancı portföy yatırımcı 12 milyar dolar satın alarak yurt dışına çıkarmıştır.
Tekrar hatırlatalım, Merkez Bankası doğrudan ve dolaylı tüm döviz satışlarını piyasa fiyatından gerçekleştirmiştir. ‘Ucuza dolar satıldı’ iddiası kocaman bir yalandır. Döviz satışında hiç kimseye değişiklik ve bunun bunun yanındalık yapılmamıştır. Piyasanın işleyişi saygınlığıyla böyle bir durumun olması da zaten olabilecek değildir. Bir doların dahi nereye satıldığı bellidir. Merkez Bankasının doğrudan yahut dolaylı olarak sattığı dövizi, piyasadan satın alanların kimlikleri ve ne kadar döviz aldıkları devletin kayıtlarında bulunmaktadır. Bu kara propagandayı ve dezenformasyonu gerçekmiş gibi sunmaya çalışan iftiracılara sesleniyorum, bildiğiniz somut bir şey varsa açıklayın, yoksa susun. Bu ülkeye zarar veriyorsunuz. Sonuç saygınlığıyla her şey açık ve net, 128 milyar dolar burada, sizin aklınız nerede?”
