Başkent Amman’a hemen hemen 70 kilometre mesafedeki Mafrak ilinde bulunan Fudayn sit alanında, tarihe tanıklık etmiş eserler ve eski uygarlıklara ait kalıntılar yer alıyor.
Mafrak’ın özellikle Fudayn bölgesi; Demir Çağı, Helenistik ve Yunan dönemleri ile Bizans, Emevi, Abbasi, Eyyubi, Memluklular ve Osmanlı’ya kadar farklı medeniyetlerin bıraktığı eserlere ev sahipliği yapıyor.
Bu eserler içinde, Osmanlı Devleti zamanında özellikle Şam’dan gelerek Ürdün üzerinden kutsal topraklara ulaşacak hacı adaylarının yol güvenliğini sağlamak maksadıyla inşa edilen kaleler ön plana çıkıyor.
Mafrak’taki en mühim eserler içinde Osmanlı dönemine ait bir kale de yer alıyor.
Yavuz Sultan Selim zamanında 1517’de inşa edilen kalenin, o dönem bölgenin ve hacı kafilelerinin güvenliği için idari bir merkez, hacılara su, erzak ve tedavi için gerekli malzemelerin teminini sağlayan stratejik bir durak olarak kullanıldığı belirtiliyor.
Kaleye; Mafrak bölgesinin öncedenki ismi olan “inşa edilmiş saray” veya “müstahkem kale” anlamlarına gelen “Fudayn” adı veriliyor.
361 metrekare alana sahip, kare, iki katlı, 9 oda olarak inşa edilen kalenin şimdilerde yalnızca tek katı yer alıyor.
Kalenin orta kesiminde beyaz kireçtaşı ve siyah bazalt taşlarla döşenmiş bir avlu ile yağmur suyu depolamak için bir kuyu yer alıyor.
Aynı zamanda kalenin 335 metre doğusunda bulunan Hicaz Demir Yolu’ndan geçen trenleri korumak için de kullanıldığı ifade ediliyor.
“KÜCÜK BİR ASKERİ GARNİZON”
Tarihsel araştırmalara göre, 1809’da burayı ziyaret eden İsviçreli gezgin ve tarihçi Johann Ludwig Burckhardt, kaleyi “ufak bir askeri garnizon” olarak tanımlıyor.
Tunuslu seyyah Muhammed es-Senusi ile Osmanlı seyyahlarından Süleyman Şefik de yazılarında bu kaleden söz ediyor.
19. yüzyılın sonlarına kadar ilk halini koruyabilen kalenin, ardından terk edilmişlik ve bakımsızlık sebebiyle ağır ağır yok olmaya yüz tuttuğu ifade ediliyor.
Halihazırda yalnızca bir katı kalan kale, Ürdün’deki Osmanlı geçmişine ışık tutmaya sürdürmekte.
KALENİN RESTORASYONU
Konuyla alakalı AA muhabirine bilgi veren Mafrak Tarihi Eserler Müdürü İmad Ubeydat, kalenin, farklı dönemlere ait tarihi eserlerin olduğu bir bölgede olduğunı dile getirdi.
Ubeydat, yapılan araştırmalara göre kalenin 1930’lu senelera kadar iki katlı ve 9 odalı ilk halini koruduğunu dile getirdi.
Mafrak Tarihi Eserler Müdürlüğünün 2013 senesinde Fudayn sit alanı dahil olmak üzere arkeolojik alanları iyileştirmeyi amacında olan bir dizi projeye imza attığını kaydeden Ubeydat, Osmanlı kalesinin de özellikle dış cephesinin ve taş döşemelerinin restore edildiğini, kaleye gerekli bakımların yapıldığını anlattı.
Ürdün, 1516-1918 senelerında Osmanlı Devleti’nin idaresinde yer alıyordu.
KAYNAK: ANADOLU AJANSI
